تاثیر روش آبیاری و سطوح خاک‌ورزی بر کارایی مصرف آب و عملکرد ذرت در کرمان

کشت دو محصول در یک سال محدودیت زمان تهیه بستر بذر برای محصول دوم و کمبود مواد آلی خاک را به همراه دارد که این امر از مشکلات کشاورزی استان کرمان می‌باشد. با توجه به محدود بودن منابع آبی و خشکسالی‌های اخیر، استفاده از روش‌های مناسب آبیاری همراه با مدیریت خاک‌ورزی می‌تواند سبب کند کردن روند تخریب زمین‌ها و افزایش پایداری در کشاورزی استان گردد. بدین منظور آزمایشی به صورت بلوک‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی کرمان با بافت خاک شنی اجرا گردید. فاکتور اصلی خاک‌ورزی با حفظ بقایای گیاهی در3 سطح شامل: خاک‌ورزی مرسوم (گاو‌آهن برگردان‌دار + دو بار دیسک + ماله)، کم‌خاک‌ورزی (دوبار دیسک) و بی‌خاک‌ورزی (کاشت مستقیم بذر) و فاکتور فرعی آبیاری به دو روش جوی و پشته‌ای و قطره‌ای–نواری بود. بر اساس نتایج حاصل اثر منفرد فاکتورهای خاک‌ورزی و آبیاری در سطح احتمال 1 درصد و اثر متقابل آنها در سطح احتمال 5 درصد برای صفت عملکرد معنی‌دار شد. بر اساس نتایج، تیمار کم‌خا‌ک‌ورزی با 9835 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد را در بین بقیه تیمارها داشت. بین دو سطح شخم مرسوم و کم‌خاک‌ورزی اختلاف معنی‌داری در عملکرد دانه مشاهده نشد. عملکرد در آبیاری قطره‌ای-نواری 9 درصد بیشتر از روش آبیاری جوی و پشته‌ای بود. در آبیاری جوی و پشته‌ای 13850 و آبیاری قطره‌ای-نواری 7530 متر‌مکعب آب در هکتار مصرف شد. نتایج تحقیق نشان داد که تیمار آبیاری قطره‌ای­نواری و کم‌خاک‌ورزی با 4/1 کیلوگرم بر متر‌مکعب بیشترین کارایی مصرف آب را داشت. آبیاری قطره‌ای-نواری باعث 40 درصد صرفه جویی در مصرف آب شد. با توجه به نتایج برای شرایط مشابه منطقه مورد تحقیق، روش کم‌خاک‌ورزی با آبیاری قطره‌ای-نواری توصیه می‌شود.